32 Babcia,
czyli o tym, jak to jest mówić metaforami
,,korek uliczny". Używasz tego słowa, chociaż ta nazwa wcale nie jest dosłowna.
Takich słów w języku jest całe mnóstwo.
-O! Pomyślałam o myszce komputerowej. To tak samo?
od
Jaki piękny jest nasz język!
о
Moja babcia jest najlepsza na świecie. Lubię z nią robić zakupy, bo nigdy się nie
spieszy i można wszystko pooglądać, i pogadać przy okazji. W ogóle jest wtedy
bardzo, bardzo fajnie. Kiedy ostatnio wybrałyśmy się do sklepu i miałyśmy już
w koszyku wszystko, czego potrzeba (oraz to, czego niespe-
cjalnie potrzeba), okazalo się, że akurat wtedy wszy-
scy skończyli robić zakupy i stali przy kasach.
- Poszukajmy najkrótszego ogonka.
Babciu, przecież już wszystko ku-
piłyśmy- jęknęlam. - Jakiego ty jesz-
cze ogonka chcesz szukać? Zobacz,
ile będziemy stać w tej kolejce.
Babcia parsknęła śmiechem.
- Ty naprawdę jesteś z in-
nych czasów, Zosiu. Rzadko
widzisz takie kolejki, co?
Ale nie będziemy szukać
już żadnych ogonów, dobrze?
Stańmy w tamtej kolejce,
-Ten ogonek jest krótszy, tam idziemy.
Teraz to ja parsknęłam śmiechem.
- A, o to ci chodziło! Ale czemu ty mówisz na kolejkę,ogonek"?
- Tak się mówi, Albo mówiło. Kiedyś stało się w takich ogonkach godzinami.
Na szczęście ty już tego nie pamiętasz. Taka kolejka ludzi przypomina ogonek -
długa, cienka i czasem powyginana, prawda? Jak ogonek, psi na przykład.
Ależ ty mówisz nie wprost, babciu. Ja zawsze mówię normalnie.
- Ale co to znaczy normalnie? Jak za chwilę wyjedziemy z parkingu, to bę-
dziesz narzekać, że stoimy w korku. ,,Korek” to normalnie? Tak samo jak ,,ogo-
nek”. Kiedyś ktoś zauważył podobieństwo między tym, co dzieje się na ulicach,
kiedy samochody stoją i nie mogą przejechać, a przedmiotem takim jak korek.
I tu, i tu coś jest zatkane - butelka przez korek, ulice przez samochody. Stąd
- Pewnie. Myszka to świetny przykład. Już wiesz, o co chodzi?
- Tak. Jak ci jeszcze coś przyjdzie do głowy, to powiedz.
O! Sama powiedziałaś: ,,przyjdzie do głowy". Też ,,nie wprost”, jak mó-
wisz. Przecież nic tam nie przytupta i nie zapuka tak normalnie. To metafora.
Chodzi przecież o myśl, o której mówimy, jakby mogla chodzić.
Rzeczywiście, to świetne, babciu! Czemu wcześniej tego nie zauważyłam?
- Ponieważ nie ma takiej potrzeby. Ale czasem dobrze tak pozastanawiać się
nad językiem, bo widać wtedy, jaki jest zwykły-niezwykły. No a teraz wykładaj
z koszyka te zakupy.
Eh! Jak ja lubię zakupy z babcia! Nawet w ogonku czas mi się nie dłuży.
Aneta Zalazinska, Michal Rusinek, Co ty mówisz? Magia slón, czyli retoryka dla dzieci,
Wydawnictwo Literatura, Lódź 2013
1. Co razem robily babcia i wnuczka? Opisz miejsce i sytuacje.
2. Do jakiego nieporozumienia doszło pomiędzy nimi? Co było jego przyczyną?
3. Jakie są dwa znaczenia słowa. ogonek"? Jakie inne slowa o podwójnym znaczeniu zostały
wymienione w tekście?
4. Czy znasz inne słowa, które mają kilka znaczen? Wymienje.
5. Dlaczego niektóre wyrazy mają kilka znaczen? Czy taka sytuacja jest dobra dla języka, czy nie jest?
Zachęcam do przeczytania innych opowiadan ze
świetnej książki Anety Załazińskiej i Michała Rusinka
Co ty mówisz? Magia słów, czyli retoryka dla dzieci.
Są w niej też bardzo ciekawe ćwiczenia.